PSYCHOTERAPIA

Najczęściej decydujemy się na psychoterapię, gdy nasz stan psychiczny zaczyna przeszkadzać nam w codziennym funkcjonowaniu. Często jedyną znaną formą pomocy jest szukanie wsparcia wśród rodziny i przyjaciół. Jednak nie zawsze ono wystarcza. Coraz częściej możemy zaobserwować u siebie brak radości z życia, zmniejszoną satysfakcję i ocenę własnych dokonań, brak wiary w siebie lub w relacje z inni ludźmi, poczucie osamotnienia, niezrozumienie, lęk bez wyraźnego powodu, czy też utratę sensu istnienia.

Terapia to coś więcej niż rozmowa

Psychoterapia polega nie tylko na wysłuchaniu i udzieleniu wsparcia, ale także na dotarciu do często nieświadomych, nieuświadomionych emocji, które mogą powodować dyskomfort psychiczny, czy też pojawienie się stanów psychosomatycznych takich, jak bóle głowy, brzucha, kołatanie serca i inne). Uświadomienie sobie tych treści doprowadza do rozwiązania problemu. Jest to możliwe dzięki zrozumieniu mechanizmów, jakie nami kierują. Dzięki odpowiedniej wiedzy i narzędziom psychoterapeuta pomaga uporządkować to, co nie uporządkowane, a tym samym wprowadza ład w myśli, emocje i nasze życie. Dobra psychoterapia leczy z depresji, nadmiernego lęku, nieśmiałości, trudności w relacjach z ludźmi. Pomaga lepiej zrozumieć siebie i funkcjonowanie wśród bliskich i dalszego otoczenia, nawiązywać relacje z ludźmi, rozwiązywać konflikty. Pozwala świadomie kierować swoim losem.

LĘK

Strach to jedna z podstawowych emocji warunkująca przetrwanie jednostki. Towarzyszy on nam całe życie. Jest uczuciem, którego doświadcza każdy z nas. Potrafi on wpływać na wiele aspektów naszego funkcjonowania, zaczynając od zdolności percepcyjnych, uczeniu się i zapamiętywaniu, poprzez apetyt, funkcjonowanie seksualne, a nawet sen i wypoczynek. Strach jest zasadniczą reakcja na stres. Może mieć on funkcje mobilizującą, przygotowującą człowieka do działania w obliczu pojawiającego się niebezpieczeństwa. W wielu sytuacjach reakcją lękowa jest racjonalna, adekwatna, a nawet konieczna.
Z uwagi na to, że strach to typowe ludzkie uczucie, trudno jasno określić, czy mamy do czynienia już z zaburzeniami, czy ze stanem fizjologicznym. Należy uświadomić sobie różnicę między lękiem patologicznym, a lękiem jako reakcją normalną i adaptacyjną.

Otóż reakcja lękowa staje się zaburzeniem wtedy, gdy lęk prowadzi do stanu niepełnosprawności lub zaburza życie osoby cierpiącej do tego stopnia, że wyłącza się z jakiejś sfery życia społecznego.

Problemy z irracjonalnym lękiem mogą pogorszyć szereg zdolności takich, jak:

• Poznawczych
• Fizjologicznych
• Psychicznych
• Seksualnych

Ze względu na charakter dominujących objawów zaburzenia lękowe dzieli się na kilka jednostek:

1. Zaburzenie lękowe uogólnione
2. Fobie (specyficzne i społeczna)
3. Zespół lęku napadowego

Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi (ICD 10 oraz DSM IV) rozpoznanie uogólnionego zaburzenia lękowego wymaga obecności objawów lękowych przez większość dni w trakcie co najmniej kilku tygodni. Są to przede wszystkim:

• niezdolność do rozluźnienia się, stan napięcia psychicznego, niepokój
• duża męczliwość
• pojawiające się nadmierne napięcie mięśniowe
• drażliwość
• zaburzenia koncentracji
• zaburzenia snu
• dolegliwości bólowe (bóle głowy, serca, brzucha)

Osoby z agorafobią odczuwają strach przed byciem odseparowanym od źródła poczucia bezpieczeństwa i unikają sytuacji, w których trudno będzie uzyskać pomoc. Obecnie termin ten jest używany szerzej niż pierwotnie; obok strachu przed otwartą przestrzenią odnosi się do wszystkich sytuacji gdzie przeżywanie lęku jest związane z brakiem poczucia bezpieczeństwa, a więc opuszczeniem domu, wchodzeniem do sklepów, byciem w tłumie, przebywaniem w miejscach publicznych lub samotnym podróżowaniem pociągami, autobusami czy samolotami.

Fobia społeczna charakteryzuje się odczuwaniem nadmiernego strachu przed poniżeniem lub kompromitacją w różnych sytuacjach społecznych, m.in. takich jak wystąpienia publiczne, wizyta w toalecie publicznej, czy rozmowa z przedstawicielem płci przeciwnej.

Fobie specyficzne są związane ze zjawiskami czy obiektami potencjalnie mogącymi być zagrożeniem, np. klaustrofobia – lęk przed zamkniętymi przestrzeniami, kynofobia – lęk przed psami, czy arachnofobia – strach przed pająkami.

Napad paniki jest to niezależny od okoliczności okres intensywnego lęku lub dyskomfortu, kiedy cztery lub więcej z poniższych objawów rozwinęło się nagle i osiągnęło szczyt w ciągu 10 minut.

• Przyspieszona akcja serca (kołatanie)
• Pocenie się
• Drżenie bądź roztrzęsienie
• Trudności w oddychaniu (krótki, rwący się oddech)
• Duszności
• Ból (dyskomfort) w klatce piersiowej
• Mdłości (rozstrój żołądka)
• Zawroty głowy, utrata równowagi, osłabienie
• Poczucie nierzeczywistości (wyobcowania)
• Zdrętwienie, mrowienie skóry
• Dreszcze albo nagłe zaczerwienienie
• Strach przed śmiercią
• Strach przed obłędem lub utratą kontroli.

Opisane powyżej zaburzenia lękowe mogą współistnieć ze sobą, lub jedne przekształcają się w inne.

DEPRESJA

Depresja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych dotykających nastroju. Wiąże się ona z utratą, zainteresowań lub odczuwania przyjemności w zakresie aktywności codziennego życia, przygnębieniem, obniżeniem tempa działania i myślenia. Stan chorobowy charakteryzuje się nasileniem objawów i i wydłużonym czasem ich utrzymywania (przynajmniej dwa tygodnie). Typowe objawy depresyjne to:

1. Nastrój depresyjny (odczuwanie smutku, rozpaczy, przygnębienia).
2. Utrata zainteresowań i odczuwania radości (w zakresie aktywności, które zwykle sprawiają danej osobie przyjemność).
3. Spadek energii lub zwiększona męczliwość (ciągłe poczucie zmęczenia, braku sił lub wyczerpania, może znacznie utrudniać lub praktycznie uniemożliwiać wykonanie jakiegokolwiek prostego zadania umysłowego lub fizycznego).

Objawy towarzyszące:

1. Trudności w myśleniu i koncentracji (tj. niemożność utrzymania uwagi i koncentracji na rzeczy lub czynności jej wymagającej, trudności przy podejmowaniu decyzji w zwyczajnych sytuacjach)
2. Obniżona samoocena, spadek zaufania i szacunku do samego siebie (poczucie niższości wobec innych lub poczucie bezwartościowości; utrata wiary we własne możliwości, oczekiwanie / przewidywanie porażki)
3. Poczucie winy, wyrzuty sumienia (będące poza kontrolą bolesne wspominanie zdarzeń z przeszłości, nieuzasadnione poczucie winy)
4. Pesymistyczna wizja przyszłości
5. Myśli samobójcze, autoagresywne, rezygnacyjne
6. Spowolnienie psychoruchowe lub niepokój
7. Zmiany apetytu i masy ciała
8. Zaburzenia snu (wszelkiego typu)

Depresja znacznie utrudnia lub uniemożliwia pracę i normalne funkcjonowanie. Często towarzyszą jej objawy somatyczne związane z lękiem, takie jak:

• Zaburzenia snu
• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
• Nadmierne pocenie się
• Odczucie przyspieszonego bicia serca
• Przewlekłe bóle mięśniowe

Stan depresyjny może utrzymywać się tygodniami i miesiącami, wtedy bezwzględnie wymaga pomocy i leczenia. Gdy opisane objawy utrzymują się ponad 3 tygodnie warto zasięgnąć opinii lekarza psychiatrii lub psychologa .